In hospice De Mantelmeeuw in Woerden zorgen ongeveer tachtig vrijwilligers voor mensen die zich in de laatste fase van hun leven bevinden. Kitty Foncke (76) is een van hen. “Ik ben blij dat ik op deze manier invulling aan mijn leven kan geven. Het is heel bijzonder om dit mee te maken en er voor mensen te kunnen zijn.”
Ze doet de deur voorzichtig op een klein kiertje en heet me welkom terwijl ze een stap naar achteren zet. Een knappe, maar breekbaar uitziende vrouw van middelbare leeftijd. Uiteraard weet ik dat ze ernstig ziek is, maar ze straalt iets moois, iets unieks uit en dat trekt direct mijn aandacht.
Wanneer ik haar kamer binnenstap ligt ze met een wazige blik voor zich uit te turen. ‘Goedemiddag, hoe is het vandaag met u?’, fluister ik in haar oor, terwijl ik zachtjes haar schouder streel.
In ons hospice op Rozenburg, een eiland in Zuid-Holland, werd een vrouw opgenomen die is geboren in Friesland. Haar Friese voornaam deed mij al vermoeden dat ze uit dezelfde provincie kwam als ik.
In het hospice vallen de maskers af. Niet allemaal in één keer, soms stukje bij beetje. Maar vroeg of laat legt bijna iedereen iets af: een rol, een gewoonte, een beschermlaag.
U bent achtentachtig jaar en al meer dan 60 jaar gelukkig met uw vrouw. Niet meer zo heel fit, maar het gaat allemaal nog. Wanneer uw vrouw achteruitgaat en uiteindelijk bij ons in het hospice terecht komt, krijgt u COVID-19.
Meneer is bij opname in het hospice nog redelijk zelfstandig. Overdag zit hij in zijn rolstoel, peddelt met zijn benen heen en weer in zijn kamer. Vermaakt zich met zijn laptop en krijgt veel bezoek.
Ik luister naar een opname van een ukelele en hoor het zachte fluiten op de achtergrond. Er loopt een rilling over mijn rug als plotseling haar stem klinkt, die haperend en breekbaar een paar regels van een kinderliedje zingt.
Terwijl de coördinatoren de intake doen, sta ik te drentelen in de keuken. Een onmogelijke diagnose voor een veel te jonge vrouw. Dit voelt zo dichtbij, dat ik me afvraag of ik er ten volle kan zijn. Het lijkt gestopt. Het vermogen om te denken, om te vertrouwen, om te weten. Het staat stil, er is voor even niets. Hij is open, duidelijk en helder. Hij zal zijn vrouw volledig verzorgen en blijft in het hospice om er elk moment voor haar te zijn. Hij zegt het, hij doet het.
Ik kom een kamer in het hospice binnen. A ligt rustig op bed. Hij is niet meer aanspreekbaar. Zijn vrouw G zit ernaast en ik raak met haar in gesprek. Over zijn christelijke achtergrond en hun beider spirituele zoektocht in het leven, die veel meer in nieuwe vormen van spiritualiteit gestalte heeft gekregen. Over verschil in kijk op het leven met het nest waar A uit komt. We praten lang en ontdekken allerlei raakvlakken.