Ze vertelt dat ze haar hele lange leven goed heeft opgepast en trouw haar plichten heeft vervuld. Ze vraagt waarom er nu niemand is die een einde aan haar lijden wil maken. Zoals ze met ziel en zaligheid heeft geleefd, zo naarstig lijkt ze op zoek naar de verlossing van de dood. Ze is negentig en wil heel graag sterven.
Mijn nachtdienst begon. Mevrouw van kamer 1 was stervende.
Goede zorg vereist duidelijke afstemming. Elkaar begrijpen en elkaar vinden staat bovenaan in de zorgrelatie. Toch kan een situatie ook anders uitpakken, weet deze verpleegkundige. Niet altijd is voorzichtigheid de juiste werkwijze. “Ik besloot mijn behoedzaamheid overboord te mikken.”
Als je ziek bent, lijkt het leven vooral daarom te draaien. Ook vrijwilligers kunnen je onbedoeld een vervelend gevoel bezorgen, vertelt een 87-jarige dame. “Ik ben een mens dat een klein beetje ziek is. En wel volwaardig. Ik weet heus wel wat ik wel en wat ik niet doe.”
Natuurlijk wil je de kamer in het hospice een beetje aankleden. Zodat het meer aanvoelt als thuis. Een dierbare gun je immers het beste. Maar je kan ook teveel spullen versjouwen. “Wij hebben eigenlijk alles wat er in de woonkamer stond aan prullaria, fotootjes en zo, meegenomen.”
Het moment van overlijden is een bijzondere situatie. Zeer intiem en kwetsbaar. Een vrijwilliger maakt dat proces vaak van begin tot eind mee. Maar het is belangrijk om aan te voelen wat de familie wil. “Ze ging gewoon heel rustig weg.”
Je weet niet welke vrijwilliger je krijgt, tijdens die laatste levensfase. Ze had er wel ideeën bij, maar nooit aan een schipper gedacht. Meestal zijn dat ruwe basten. “Die zie je dus mijn man voeren. En dat zijn dingen, daar krijg ik nu nog een beetje kippenvel van.”
Voor een vrijwilliger in het hospice draait het allemaal om de gast. Je wilt voor hem of haar nog iets betekenen. Zelfs als dat ongemakkelijk voelt. Zoals in deze situatie, waarin iemand om gebed vraagt. “Dan kan je niet meer weglopen.”
Een klein gebaar kan diep raken. Alle vrijwilligers kennen die eenvoudige momenten waarop iets moois ontstaat. Zoals bij deze vrijwilliger die voorover buigt om een gast beter te verstaan. “Hij ruikt aan mijn aftershave en zegt: ‘Mijn zoon’.”
Hoe zorgvuldig je ook bent, het loopt soms anders. Zoals bij deze gast. Een euthanasieverklaring, een huisarts, de familie rond het bed: alles was geregeld. “Ik had een middagdienst en ze waren met twaalf familieleden. De huisarts had ook toegezegd dat hij euthanasie zou verlenen. Maar hij haakte af.”