Levenseindeverhalen

Goede zorg vereist duidelijke afstemming. Elkaar begrijpen en elkaar vinden staat bovenaan in de zorgrelatie. Toch kan een situatie ook anders uitpakken, weet deze verpleegkundige. Niet altijd is voorzichtigheid de juiste werkwijze. “Ik besloot mijn behoedzaamheid overboord te mikken.”

Vanaf het eerste moment dat ik een kamer binnen stap om te verplegen ben ik bezig met dat wat er gebeurt tussen mij en de ander. Wat mijn handelen, uitspraken, non-verbale communicatie teweeg brengen bij de ander. Maar ook andersom. Wat doen uitspraken, grimassen, zuchten van de ander met mij? Hoe kan ik zonder duidelijke verzoeken toch tegemoetkomen aan wensen en gevoelens van de ander. Zonder me daar heel erg van bewust te zijn vond ik ingangen voor gesprekken, begreep ik reacties en probeerde ik me altijd open op te stellen. Ik ben wie ik ben, doe wat ik doe en zeg wat ik zeg. Dat gaat eigenlijk altijd goed, en anders hoor ik het wel, of voel ik aan dat ik het over een andere boeg moet gooien.

Een vrij jonge vrouw was tijdens mijn vakantie in het hospice gekomen. Ik had gelezen en gehoord in de wandelgangen dat contact bij haar wat stroef kon verlopen, op verschillende manieren. Daardoor ging ik minder onbevangen de kamer binnen. Ik vroeg zachtjes of ik iets kon doen en voelde me houterig, niet in staat om contact te maken zoals ik dat normaal gesproken zo makkelijk doe. Ik schoof geruisloos de kamer weer uit. Met het gevoel tekort te schieten.

Dit duurde twee dagen en dus een aantal zorgmomenten. En ineens realiseerde ik me dat mijn geforceerde houding waarschijnlijk zijn weerslag had op de ander. Waardoor er dus niks tot stand kwam. Ik mezelf en de ander tekort deed. Ik besloot mijn behoedzaamheid overboord te mikken, maar dacht daar niet al te lang over na. Stapte allesbehalve geruisloos de kamer binnen en nam geen genoegen met antwoorden waarvan ik me afvroeg of ze wel klopten bij werkelijke gevoelens en wensen. En omdat ik weer was wie ik ben ontdooide de ander ook. We hadden ineens contact. Licht en luchtig. Met daarbij ook de ruimte voor vertrouwen, oprechte belangstelling, wederkerigheid en zorg. Het werden goede dagen. Voor allebei. De voorzichtige glimlach die ik wist te oogsten bij haar man was de kers op de taart. En ik zag weer heel duidelijk; dit is voor mij waar zorgen om draait. Je kunt iemand zoveel bieden en dat maakt dat ik mijn vak het mooiste vak van de wereld vind.