Levenseindeverhalen

Hoe zorgvuldig je ook bent, het loopt soms anders. Zoals bij deze gast. Een euthanasieverklaring, een huisarts, de familie rond het bed: alles was geregeld. “Ik had een middagdienst en ze waren met twaalf familieleden. De huisarts had ook toegezegd dat hij euthanasie zou verlenen. Maar hij haakte af.”

“Een oude vrouw, 89 jaar was bij ons opgenomen met een euthanasieverklaring. En de huisarts had ook toegezegd dat hij euthanasie zou verlenen. Sterker nog, hij heeft de SCEN-arts ingeschakeld. En de SCEN-arts is ook geweest: het was akkoord. En daarna haakte hij af en deed het dus niet. Hij kwam met een slap verhaal bij de familie: ‘Ja, laten we toch maar kiezen voor palliatieve sedatie.’ En een pomp vond hij dan ook niet nodig, een dormicumpomp. Dus dat moest dan maar geïnjecteerd worden.

Ik had een middagdienst en ze waren met twaalf familieleden allemaal eromheen. Wat in principe al vrij ernstig is voor iemand die dreigt te overlijden. En ze had dus ’s middags een injectie gehad, maar ze was weer bijgekomen. En dat vond die familie heel vervelend. En dat is ook heel vervelend want je denkt dan: moeder zakt nu wel weg. Maar ze zakte dus niet weg, waarop die verpleegkundige weer opgetrommeld moest worden om nog eens een injectie te geven.

En dan zit je wel met gemengde gevoelens. Want aan de ene kant was het een schat van een vrouw die ook echt klaar was met het leven en blij was dat de huisarts het zou doen. En de familie die dan denkt: het loopt op een rustige manier af, het ontaardt niet in lijden. En zo’n laatste moment is voor zo’n familie ook ernstig, want dan zie je iemand zwaar zweten, moeilijk ademhalen, die komt dan toch nog bij en raakt half in paniek. En dan is het de kunst als vrijwilliger dat je dus rustig blijft. En dus toen haar zoon aankwam met dat zijn moeder weer bijkwam…mijn collega bleef daar toen zitten en ik zei: ‘Ik ga wel kijken en zien wat er moet gebeuren.’

En misschien is dat een van mijn kwaliteiten, ik blijf dan rustig. Dus ik kan het ook goed overzien. Dus ik had haar hartslag opgenomen, gekeken hoe zij erbij lag en of dat ze onrustig was. En dan zie je dat die familie zelf ook wat rustiger wordt. Want blijkbaar kijkt er nu iemand naar en er gaat iets gebeuren. Dus ik had ook gezegd wat ik ging doen.

En naderhand kwamen ze dan ook nog even in de vrijwilligersruimte omdat ze dan stoom moeten afblazen. Terwijl ik dat heel goed begrijp. Mijn vrouw is zelf euthanasie-arts en ik weet heel goed hoe dat spel gespeeld wordt. En het is natuurlijk schandalig als je dus als arts ook nog een SCEN-arts inroept. Want dat betekent dat je dus ‘ja’ zegt als uitvoerder. En dat kan gewoon helemaal niet dat je dan daarna gaat zeggen: ‘Nee, ik doe het toch maar niet.’

En dan zie je dat het dus ook heel belangrijk is dat je er voor de familie bent. En dat je ze ook de ruimte geeft om stoom af te blazen zonder dat je daar nu direct in mee gaat om die huisarts af te branden. Want dat heeft helemaal geen zin. Ik zei wel tegen hen: ‘Als je nu wacht tot na de begrafenis, dan ga je na een paar weken toch weer eens een gesprek met hem aan en vraag je waarom hij deze keuzes heeft gemaakt. Zodat het in ieder geval voor jezelf helder wordt, want je moet er uiteindelijk mee verder. Anders blijf je een beetje in je woede en frustratie hangen en misschien heeft hij er een goed verhaal voor, dat weet je niet.’ En dat zou hij gaan doen namens de familie.”