Terwijl de coördinatoren de intake doen, sta ik te drentelen in de keuken. Een onmogelijke diagnose voor een veel te jonge vrouw. Dit voelt zo dichtbij, dat ik me afvraag of ik er ten volle kan zijn. Het lijkt gestopt. Het vermogen om te denken, om te vertrouwen, om te weten. Het staat stil, er is voor even niets. Hij is open, duidelijk en helder. Hij zal zijn vrouw volledig verzorgen en blijft in het hospice om er elk moment voor haar te zijn. Hij zegt het, hij doet het.
De man van Arjana overlijdt aan de gevolgen van een tumor. Hij ligt in Albanië begraven. Het leven in Nederland gaat door, maar zij voelt zich schuldig. Steeds weer die vragen. Had ze meer kunnen doen? Had ze dit kunnen voorkomen? “Soms is ziekte een slang die slaapt!”
Soms wil een cliënt niet langer leven. Zoals in dit verhaal, waarin een vrouw bewust stopt met eten en drinken. Haar verzorgende vindt dat lastig. Vooral omdat de vrouw veel aandacht vraagt. Kan zij dit zomaar laten gebeuren? “Ze heeft het nog heel lang volgehouden.”
Geestelijk verzorger Wynette raakt in korte tijd haar vader en broer kwijt aan de gevolgen van kanker. Opeens staat alles in haar leven op losse schroeven. Hoe heeft zij die periode van afscheid, verlies en rouw ervaren? Dit is haar persoonlijke verhaal.
Je dochter doet vele pogingen om uit het leven te stappen. Ze is bereid álles op te geven. Zelfs haar dierbare hondje. Wat doet dat met een vader? “Met mijn hoofd ben ik haar verlangen gaan begrijpen, maar mijn hart riep iets heel anders: ‘Blijf bij me!’”
Hoe zorgvuldig je ook bent, het loopt soms anders. Zoals bij deze gast. Een euthanasieverklaring, een huisarts, de familie rond het bed: alles was geregeld. “Ik had een middagdienst en ze waren met twaalf familieleden. De huisarts had ook toegezegd dat hij euthanasie zou verlenen. Maar hij haakte af.”
De familie blijft weg, terwijl de gast in eenzaamheid sterft. Het bezorgt deze vrijwilliger het gevoel van machteloosheid en verontwaardiging: “Dat je dan een aantal dagen later en plein public een uitvaart gaat organiseren en roept hoe belangrijk hij was… Dan krijg ik het niet meer bij elkaar.”
Doodsangst komt nog altijd voor. Het is een moment van onrust en paniek, vlak voor het overlijden. Zoals bij deze gelovige gast, die zeer zeker weet dat hij naar de hel gaat. De vrijwilliger: “Ik zeg: ‘Nou, u hoeft zich helemaal geen zorgen te maken’.”
Vrijwilligers kunnen onbedoeld voor jaloezie zorgen. Je geeft niet alleen aandacht aan cliënten, maar ook aan hun naasten. Geliefden kunnen daar verdriet van hebben. “Dan komt er zo’n wildvreemde kerel, waar zijn vrouw een leuk gesprek mee heeft. Ik voelde de frictie.”
Vrijwilligers die bij iemand thuis komen, krijgen niet altijd een warm welkom. Soms moet dat contact een beetje groeien. Hoe laat je de cliënt ontdooien? “Toen ik daar zat, dacht ik aan mijn vader. Ook een eigenwijze boer, die dan niets wil en gewoon heel stellig is.”