Mensen vertellen verhalen. Zo geven we betekenis aan onszelf en de wereld om ons heen.
Over de laatste levensfase wordt niet altijd gemakkelijk gesproken. Wat gebeurt daar eigenlijk? Welke ervaringen zijn er?
Op de verhalenbank komen verhalen van patiënten, naasten, professionals en vrijwilligers samen. De verhalen geven een inkijkje in de unieke en soms ook rauwe werkelijkheid van de laatste levensfase.
Voor zorgverleners zijn de verhalen een bron van inspiratie en reflectie, voor anderen bieden de verhalen erkenning of herkenning, troost of de aanzet tot een betekenisvol gesprek.
De namen die in de verhalen worden gebruikt, zijn om privacyredenen gefingeerd.
Met een euthanasieverklaring verwachten mensen enigszins rustig te sterven, met de familie om zich heen. Het leek erop dat het goed geregeld was voor deze gast en haar naasten. “Ik had een middagdienst en ze waren met twaalf familieleden allemaal eromheen. De huisarts had ook toegezegd dat hij euthanasie zou verlenen. Maar hij haakte af en deed het dus niet.”
Lees verder
Bij euthanasie weet je als vrijwilliger van te voren al of je een gast voor het laatst zal zien. Deze vrijwilliger ging de laatste nacht waken bij een man en at samen met hem het laatste stukje haring. “Het is iets delen van wat heel privé is, terwijl ik toch een buitenstaander ben. Want het is natuurlijk niet alleen een stukje haring eten.”
Lees verder
Het kan zwaar zijn voor de cliënten om elke dag hulpverleners om zich heen te hebben. Deze cliënt wacht met de euthanasie tot zijn zoon uit Amerika is gekomen en wil de laatste paar dagen alleen met zijn geliefden zijn. “Al die hulpverleners altijd over de vloer. Overdag komen er wel vijf of zes keer hulpverleners en dan komt er voor de nacht nog wat. Ze zijn bijna nooit samen.”
Lees verder
Bij euthanasie is het bekend wanneer het de laatste nacht is. Deze vrijwilliger begrijpt niet hoe de naasten ervoor kunnen kiezen om die nacht te gaan slapen en de cliënt met de vrijwilliger alleen te laten. “En ik als wildvreemde heb dus de laatste nacht van die man hier op aarde doorgebracht.”
Lees verder
Het kan zijn dat je als vrijwilliger wordt ingezet bij hele jonge mensen. In dit geval was de cliënt even oud als haar eigen zoon, dertig jaar. Ze vertelt over de nacht dat ze bij hen was. “Het schrijnende was dus echt dat hij zo jong was en zijn vrouw, die daar dan zo alleen achterblijft.”
Lees verder
Wanneer wordt een grens overschreden? En hoe reageer je daarop? Deze vrijwilliger reageerde in eerste instantie fel op de cliënt, toen hij haar vroeg om een nachtkus. “Ik dacht later wel: ik heb het een beetje bits gezegd. De volgende keer moet ik er eigenlijk gewoon een grapje van maken.”
Lees verder
Je bent als vrijwilliger aan het werk bij iemand thuis en ineens zit je bij een gesprek tussen de familieleden over euthanasie. Het overkwam deze vrijwilliger. “Ik dacht: ik weet niet goed of ik voor moet stellen of dat ik ergens anders moet gaan zitten of dat ik beter naar huis kan gaan. Hier hoor ik niet tussen te zitten, eigenlijk.”
Lees verder
Als je voor een cliënt zelf niet veel meer kan doen, kan je als vrijwilliger vaak nog wat betekenen voor de naasten. Deze vrijwilligster had te maken met een echtgenoot die de wanhoop nabij was. “Wat ik deed was luisteren. Luisteren, luisteren en kalm blijven.”
Lees verder
Als vrijwilliger in de thuiszorg kan het zijn dat je wordt ingezet bij iemand waar je al een band mee hebt. Op verzoek van de familie werd ze gevraagd om de laatste nacht te komen waken. “Dus ik de straat over gestoken, hij woonde echt dertig meter bij mijn huis vandaan. Dus ik was keurig op tijd en heb daar die hele nacht met die man gepraat en geluisterd.”
Lees verder
Bij de mensen thuis is het soms aftasten als vrijwilliger. Toen ze bij dit echtpaar binnenkwam, had ze gelijk door hoe de verhoudingen in elkaar zaten. Ze wist alleen nog niet wat ze kon betekenen. “Ik was aan het observeren, luisteren en kijken wat er allemaal gebeurde.”
Lees verder