Levenseindeverhalen

Dwingen is nooit prettig. Maar soms denk je als vrijwilliger de juiste keuze te kunnen maken voor een cliënt. Bijvoorbeeld door te wijzen op gezonde voeding. In dit verhaal vertelt de vrijwilliger – heel eerlijk – dat ze eigenlijk veel beter had moeten luisteren.

“Er was een mevrouw en die had COPD en was eigenlijk wel heel slecht, maar het leek nog wel heel goed te gaan. Het was een mevrouw die een heel laag IQ had. Je kon héél moeilijk inschatten wat ze snapte en wat ze niet snapte. Ze had helemaal geen inzicht in haar eigen ziekteproces, stervensproces.

Volgens mij had ze daar geen inzicht in. Maar het is héél moeilijk in te schatten bij zo iemand. En ik hoor het wel meer, ook in de gehandicaptenzorg, dat het heel moeilijk in te schatten is wat die mensen weten en begrijpen. Dus wij dachten: we gaan goed voor haar zorgen, we gaan een lekker smoothie maken en we gaan dat nog eens klaar maken voor haar. Want ze wou altijd maar macaroni eten, altijd maar macaroni. Nee, je moet ook een keer iets anders eten, ook een keer bloemkool of broccoli, dat soort dingen. En die vrouw is heel plotseling overleden. En later dacht ik: hebben wij daar wel goed aan gedaan?

Om maar van alles voor die vrouw te verzinnen terwijl zij zegt: ‘Ik wil gewoon macaroni.’ Laat die vrouw gewoon macaroni eten. Maar ik denk zus, mijn collega denkt zo en een derde collega denkt weer iets heel anders. En een verpleegkundige zegt nog eens een keer: ‘Nou, laten wij haar ook eens een keer iets gezonds geven, dat kan ze best, dat eet ze wel.’ En ik zag gewoon dat ze het niet op at. Ik had het haar gegeven en ze at het gewoon niet op. En dan denk ik: waar doe je nu goed aan? Dat vind ik wel een moeilijk hoor. En vooral ook, ik ben er nog maar net. Er zijn mensen die er al twaalf jaar werken. En dan denk je al gauw: ‘Naja, die zullen het wel weten.’ En ik niet, ik ben nog een beetje een leek. Dus ik moet het nog veel langer doen voordat ik echt goéd inzicht in mensen krijg. Maar ik had nu achteraf wel zoiets van: ik had gewoon mijn eigen ding moeten doen. Ik had gewoon mijn eigen ding moeten doen, hoe ik het aanvoelde, zo had ik het moeten doen.

Dat wij haar tot iets gedwongen hebben tot wat ze waarschijnlijk echt niet wilde. En wij wisten ook dat haar man haar al jarenlang verwende. Ze was al heel lang ziek. Het was een hele lieve man en die deed alles voor zijn vrouw. Dus ja, dan kunnen wij dat in het hospice niet eventjes omdraaien. En zeggen van: ‘Nou mevrouw, u moet ook even iets gezonds eten.’ We moeten niet betuttelen over mensen. En zo voelde het achteraf voor mij een beetje.”