Levenseindeverhalen

Als je ziek bent, lijkt het leven vooral daarom te draaien. Ook vrijwilligers kunnen je onbedoeld een vervelend gevoel bezorgen, vertelt een 87-jarige dame. “Ik ben een mens dat een klein beetje ziek is. En wel volwaardig. Ik weet heus wel wat ik wel en wat ik niet doe.”

“Ik vind het heel fijn dat je hier als mens behandeld wordt, en niet alleen als een ziek mens. Dat is dus, kijk: toen ik in het verpleeghuis was, was ik ziek, ook in hun ogen. Ze zeiden dan: ‘Oh voorzichtig, voorzichtig, voorzichtig.’ En hier is het. Kijk, ik mag niet alleen lopen. Maar die rollator die pak ik dan, en dan ga toch ik heel voorzichtig. En dan zeggen ze: ‘Ja maar mevrouw, dat mag eigenlijk niet.’ Ik zeg: ‘Ja dat weet ik, ik mag zoveel niet, maar ik probeer het.’ En dat voelen zij dan mee.

Kijk, als je als een mens van 87 behandeld moet worden als een baby, door de ontlasting, is dat heel vernederend. En dat mag ik niet zeggen, zeggen ze dan. Want het hoort bij hun beroep dat ze dat helpen en zo. En hier blijf je dus mens en waar ik was, ben je een ziek mens en kan je eigenlijk niets meer. Ik weet niet precies hoe ik het moet zeggen, hoor. Maar hier in het hospice ben ik een volwaardig mens. Zo voel ik het wel. Je bent niet alleen ziek, maar je bent ook een mens.

Ze behandelen je toch als volwaardig. Als een mens dat wel ziek is, hoor, maar ik ben ziek, maar ik ben wel mens. In het verpleeghuis dachten ze, en zo werkten ze ook, dat ik een beetje minderwaardig was in mijn gedachten en dat allemaal. En dat ben ik misschien wel geweest door de morfine, maar hier niet. Hier geven ze je ook dat gevoel niet. En dat heeft mij ook een stuk eroverheen geholpen hoor. Want als je alleen behandeld wordt omdat je een ziek mens bent. Nee, ik ben een mens dat een klein beetje ziek is. En wel volwaardig. Ik weet heus wel wat ik wel en wat ik niet doe.

Soms had ik weleens een gedachte: ik breng alleen maar moeilijkheden mee en ik kan niets voor ze doen. En nou heb ik maar dit gedaan [laat zelfgemaakte schilderijtjes zien]. En die mogen de vrijwilligers uitzoeken. Ik kan dat niet voor allemaal doen. Maar ik ga dan wel weer kleuren en als ze dan zo’n schilderij willen hebben, dan moeten ze alleen het schilderij kopen. Want het is vijf euro bij de HEMA. En dat kan ik niet volhouden om dat voor allemaal te betalen. Maar wel voor een paar, die nog meer bij mij zijn betrokken met hulp.

En vanmiddag bracht een vrijwilligster, dat vond ik wel leuk, een snee brood dat ik zelf klaar kon maken. Kijk, dat is ook een stapje. Daar sta je misschien niet bij stil. Maar dat je dat zelf kan doen. Dan voel ik mij meer mens. Ik weet niet of ik dat goed zeg, maar meer volwassen. Dan voel ik mij meer volwaardig, meer een volwaardig mens. Meer iemand die toch nog wat kan. En voor mij is het moeilijkste: ik wil graag iets terugdoen. Maar ik kan niet veel terugdoen. Dat hoeft ook niet, zeggen ze. Maar voor mij wel. Ik ben altijd iemand die graag wat terugdoet.
Maar ze zeggen: ‘Je doet al wat terug doordat je hier bent.’
Ik zeg: ‘Jullie zijn allemaal zo goed.’
‘Maar je bent zelf ook een heel goed mens.’
Dat besef ik dan niet zo hoor, dat zit gewoon in mijn karakter.”