Herinneringen aan haar jeugd
In ons hospice op Rozenburg, een eiland in Zuid-Holland, werd een vrouw opgenomen die is geboren in Friesland. Haar Friese voornaam deed mij al vermoeden dat ze uit dezelfde provincie kwam als ik.
Alle verhalen
Goedkeuring
Ik kwam kennismaken bij een man van begin 60 met een uitgezaaide kanker. Hij voelde zich steeds zieker worden en wist zich met de situatie geen raad. Hij kreeg zorg van de huisarts en van de specialist in het ziekenhuis.
Een beetje ziek, maar verder een volwaardig mens
Als je ziek bent, lijkt het leven vooral daarom te draaien. Ook vrijwilligers kunnen je onbedoeld een vervelend gevoel bezorgen, vertelt een 87-jarige dame. “Ik ben een mens dat een klein beetje ziek is. En wel volwaardig. Ik weet heus wel wat ik wel en wat ik niet doe.”
Onbetaalbaar: vrijwilligers die alles goed aanvoelen
Het moment van overlijden is een bijzondere situatie. Zeer intiem en kwetsbaar. Een vrijwilliger maakt dat proces vaak van begin tot eind mee. Maar het is belangrijk om aan te voelen wat de familie wil. “Ze ging gewoon heel rustig weg.”
Helemaal verrast: stoere schipper blijkt vriendelijke vrijwilliger
Je weet niet welke vrijwilliger je krijgt, tijdens die laatste levensfase. Ze had er wel ideeën bij, maar nooit aan een schipper gedacht. Meestal zijn dat ruwe basten. “Die zie je dus mijn man voeren. En dat zijn dingen, daar krijg ik nu nog een beetje kippenvel van.”
In het hospice mag je alles even vergeten
Het is belangrijk dat gasten en naasten zich thuis voelen in het hospice. Deze vrijwilliger vindt die specifieke aandacht zelf ook heel prettig. Ze geniet ervan. “Dan is het juist zo mooi van dit werk, dat hier eigenlijk niets gek is, maar dat alles mag en kan.”
Vanuit hospice toch weer levend naar buiten
Soms kan een gast tijdelijk terug naar huis, omdat hij of zij - tegen alle verwachtingen in - niet binnen een paar maanden is overleden. “De situatie maakte mijn moeder wel heel verdrietig en heel onzeker. Zo van: Ik ga nu nog helemaal niet dood.”
Lieve vrijwilliger lijkt nog het meest op een hartsvriendin
De laatste levensfase kan eenzaam aanvoelen. Het is een belangrijke reden waarom mensen vrijwilligerszorg aanvragen. Meestal ontstaat een betekenisvolle relatie tussen een cliënt en de vrijwilliger. “Alsof we al twintig jaar vriendinnen zijn.”
Afscheid nemen met een gedicht: ‘Kom even kijken’
Als iemand is overleden, heeft het hospice vaak een ritueel. Ter nagedachtenis aan de persoon. Vrijwilligers lezen een gedicht voor of branden een kaarsje. Deze naaste vertelt zijn ervaring. “Ik vond het heel mooi hoe ze dat hier doen, afscheid nemen.”
Toch in gesprek dankzij een dagboekje met vragen
De aftakeling gaat soms gepaard met gehoorverlies. Dat is best lastig. Bij deze gast geven de vrijwilligers een boekje aan haar zoon. Daarin kan hij zijn vragen opschrijven. Zo ontstaat niet alleen een waardevolle manier van communiceren, maar ook een bijzonder dagboekje.