Levenseindeverhalen

Waar ligt de grens? Hoe reageer je op ongemakkelijke wensen van cliënten? De vrijwilliger in dit verhaal krijgt van een mannelijke cliënt het verzoek om een nachtkus. Zij reageert heel fel. Misschien iets te bits. “De volgende keer moet ik er eigenlijk gewoon een grapje van maken.”

“Er was een meneer van begin zeventig. Hij was nog heel erg goed aanspreekbaar. Alleen lichamelijk was hij erg slecht. Ik moest hem in de rolstoel naar het toilet brengen en daar stond hij dan zelf op en deed hij zelf alles in het toilet, wat nodig was. En vervolgens kon ik hem dan weer terug naar bed rijden.

Hij was net door de verzorging klaargemaakt voor de nacht. Er was niets meer nodig. Alleen een aspirientje mocht hij nog als het nodig was, dat stond klaar. Hij ging slapen. Zijn vrouw had hem welterusten gezegd. Zij liep al op de wenkbrauwen zo onderhand, ze was héél blij dat ze een hele nacht kon gaan slapen. Hij draaide zich om en dan draait zo’n dekbed altijd met je mee. Dus zijn rug was bloot. Ik zeg: ‘Vind je het goed als ik je dekbed even rechttrek en even instop?’ Dat was goed. En hij lag van mij af en zei: ‘Ja, en nu nog een nachtkus.’ En ik reageerde heel bits eigenlijk, van: ‘Ja, daar doen wij niet aan.’ En toen zei ik: ‘Ja, je hebt net van je vrouw al een kus gekregen.’ Toen begon hij een beetje te lachen en is hij gaan slapen.

Het eerste wat bij die vraag om die kus in mij opkwam was: ‘Ho, ho, ho. Dit is niet de bedoeling.’ Nee, dat doe je niet. Je geeft ze een hand. Een kus doe je alleen bij mensen die je kent. Dat is een bepaalde grens. Ik dacht later wel: ik heb het een beetje bits gezegd. De volgende keer moet ik er eigenlijk gewoon een grapje van maken. Natuurlijk denk je er dan nog over na.

Ik ben daar vervolgens wel een keer of zeven/acht geweest en wij hebben heel veel gesprekjes gehad. Die meneer heeft zelf voor euthanasie gekozen. Hij wilde gewoon het allerlaatste stukje niet meer zelf afwachten. En in de loop van die aantal weken is daar ook wel vaak over gesproken. In eerste instantie wilde de huisarts daar niet aan. Maar op het allerlaatst toch wel. Want toen zagen ze dat het nog wel heel erg lang zou gaan duren en het zou er niet leuker en makkelijker op worden. Dus ik wist op een gegeven moment: dit is de laatste nacht dat ik kom. Daarna zien wij elkaar niet meer. Ik had toen ook al bedacht: hoe ga je dan afscheid nemen? Je kan niet meer zeggen: ‘Tot ziens.’ Dan heb je gewoon niets meer. En toen bedacht ik ineens: ja, ik wil toch wel bedanken voor alle fijne gesprekken en voor het vertrouwen. En dat doe je toch wel heel gauw met een kus. Dus toen heb ik gevraagd: ‘Weet je nog wat je de eerste nacht tegen mij zei? Van die nachtkus?’ Toen begon hij te lachen. Ik zei: ‘Ja, ik wil je nu wel graag die kus geven. We gaan elkaar niet meer zien.’ Toen zei hij: ‘Dat vind ik wel heel fijn.’ En zijn vrouw stond erbij, het was gewoon een kus op de wang. Ja, het was gewoon mooi. En dan is het voor jezelf ook rond en klaar.”