Terwijl de coördinatoren de intake doen, sta ik te drentelen in de keuken. Een onmogelijke diagnose voor een veel te jonge vrouw. Dit voelt zo dichtbij, dat ik me afvraag of ik er ten volle kan zijn. Het lijkt gestopt. Het vermogen om te denken, om te vertrouwen, om te weten. Het staat stil, er is voor even niets. Hij is open, duidelijk en helder. Hij zal zijn vrouw volledig verzorgen en blijft in het hospice om er elk moment voor haar te zijn. Hij zegt het, hij doet het.
Ze vertelt dat ze haar hele lange leven goed heeft opgepast en trouw haar plichten heeft vervuld. Ze vraagt waarom er nu niemand is die een einde aan haar lijden wil maken. Zoals ze met ziel en zaligheid heeft geleefd, zo naarstig lijkt ze op zoek naar de verlossing van de dood. Ze is negentig en wil heel graag sterven.
Mijn nachtdienst begon. Mevrouw van kamer 1 was stervende.
Enkele weken geleden heeft Geertje me gevraagd of ik bij haar euthanasie wil zijn. In de tijd tussen toen en nu hebben we veel gepraat en geregeld. En dan is nu het moment aangebroken…
Hoe gaan migranten om met verlies van familie? In dit verhaal beschrijft een Turkse Nederlander hoe dat voelt. Zij groeit op zonder moeder, verliest zelf kinderen en ontbreekt bij de begrafenis van haar vader. Nu heeft zij zelf uitzicht op de dood. “Ik wil niemand tot last zijn.”
De moeder van Samira is ernstig ziek. Ze gaat terug naar Marokko voor alternatieve geneeswijzen. Maar die slaan niet aan. Terug in Nederland is ze eigenlijk te laat voor een reguliere behandeling. Dan gebeurt waar Samira al bang voor was… “Als mijn moeder dood gaat, ga ik ook dood.”
Je komt als gastarbeider naar Nederland en laat je lieve moeder achter in Turkije. Wat doe je als zij ziek wordt? Osman* vertelt over de reis naar zijn geboorteland, de keuze om voor haar te zorgen en het verdriet en gemis na haar dood.
De familie blijft weg, terwijl de gast in eenzaamheid sterft. Het bezorgt deze vrijwilliger het gevoel van machteloosheid en verontwaardiging: “Dat je dan een aantal dagen later en plein public een uitvaart gaat organiseren en roept hoe belangrijk hij was… Dan krijg ik het niet meer bij elkaar.”
Vrijwilligers kunnen onbedoeld voor jaloezie zorgen. Je geeft niet alleen aandacht aan cliënten, maar ook aan hun naasten. Geliefden kunnen daar verdriet van hebben. “Dan komt er zo’n wildvreemde kerel, waar zijn vrouw een leuk gesprek mee heeft. Ik voelde de frictie.”
Er als vrijwilliger gewoon zijn, is soms al voldoende. Dat wordt duidelijk uit dit verhaal. De vrijwilliger zit de hele nacht op een stoel en kijkt toe hoe een zwager voor zijn zieke schoonzus zorgt. Pas later blijkt: “Hij had het zonder mijn aanwezigheid niet aangedurfd.”