De man van Arjana overlijdt aan de gevolgen van een tumor. Hij ligt in Albanië begraven. Het leven in Nederland gaat door, maar zij voelt zich schuldig. Steeds weer die vragen. Had ze meer kunnen doen? Had ze dit kunnen voorkomen? “Soms is ziekte een slang die slaapt!”
Geestelijk verzorger Wynette raakt in korte tijd haar vader en broer kwijt aan de gevolgen van kanker. Opeens staat alles in haar leven op losse schroeven. Hoe heeft zij die periode van afscheid, verlies en rouw ervaren? Dit is haar persoonlijke verhaal.
Je komt als gastarbeider naar Nederland en laat je lieve moeder achter in Turkije. Wat doe je als zij ziek wordt? Osman* vertelt over de reis naar zijn geboorteland, de keuze om voor haar te zorgen en het verdriet en gemis na haar dood.
Op weg naar de Islamitische begraafplaats in Schiedam krijgt een vader herinneringen aan Turkije, het land van herkomst. Samen met zijn zoontjes bezoekt de man het graf van zijn moeder. Ze hebben bloemen en tuingereedschap mee. De vragen komen vanzelf. Net als het gebed en uiteindelijk: een blij gevoel.
De familie blijft weg, terwijl de gast in eenzaamheid sterft. Het bezorgt deze vrijwilliger het gevoel van machteloosheid en verontwaardiging: “Dat je dan een aantal dagen later en plein public een uitvaart gaat organiseren en roept hoe belangrijk hij was… Dan krijg ik het niet meer bij elkaar.”
Het is belangrijk dat gasten en naasten zich thuis voelen in het hospice. Deze vrijwilliger vindt die specifieke aandacht zelf ook heel prettig. Ze geniet ervan. “Dan is het juist zo mooi van dit werk, dat hier eigenlijk niets gek is, maar dat alles mag en kan.”
Als iemand is overleden, heeft het hospice vaak een ritueel. Ter nagedachtenis aan de persoon. Vrijwilligers lezen een gedicht voor of branden een kaarsje. Deze naaste vertelt zijn ervaring. “Ik vond het heel mooi hoe ze dat hier doen, afscheid nemen.”
Niet iedereen die sterft, is al op leeftijd. Soms helpt een vrijwilliger ook bij jonge mensen. In dit verhaal is de cliënt even oud als haar eigen zoon. Ze is de hele nacht bij hen. Een schrijnende situatie. “Zijn vrouw, die daar dan zo alleen achterblijft...”
Je weet dat het gaat gebeuren. Je dierbare ligt niet voor niets in het hospice. Toch kan het moment van overlijden heel onverwachts komen. “De verpleegkundige en vrijwilligster kwamen gelijk mee naar boven. Ze hebben mij gelijk gecondoleerd en ze zeiden dat hij inderdaad overleden was.”
Een sterfbed maakt niet bij iedereen dezelfde gevoelens los. Familie kan heel verschillend reageren. Deze vrijwilliger heeft soms moeite om haar oordeel voor zich te houden. “Je wilt dan eigenlijk die mensen wakker schudden en zeggen: Dit is definitief. Dit komt niet meer terug.”