In gesprekken met gasten zeg je soms precies het verkeerde. Onbedoeld, maar toch… Het kan een ongemakkelijke situatie opleveren. Of zelfs erger: “Ik had niet verwacht dat dit zou betekenen dat ik niet meer terug mocht komen.”
Doodsangst komt nog altijd voor. Het is een moment van onrust en paniek, vlak voor het overlijden. Zoals bij deze gelovige gast, die zeer zeker weet dat hij naar de hel gaat. De vrijwilliger: “Ik zeg: ‘Nou, u hoeft zich helemaal geen zorgen te maken’.”
Vrijwilligers helpen ook bij de persoonlijke verzorging van gasten, zoals douchen. Soms levert dat spanning op. Zoals een mannelijke vrijwilliger die net iets te luchtig praat tegen een vrouwelijke gast. “Het was ook min of meer de toon die hij aansloeg.”
Als je ziek op bed ligt, hoef je niets toe te lichten. Maar wat als je in de stoel zit? In dit verhaal kan een vrouwelijke gast niet liggen, vanwege de pijn. De stoel zet mensen echter op het verkeerde been. Alsof zij te goed is voor het hospice.
Soms kan een gast tijdelijk terug naar huis, omdat hij of zij - tegen alle verwachtingen in - niet binnen een paar maanden is overleden. “De situatie maakte mijn moeder wel heel verdrietig en heel onzeker. Zo van: Ik ga nu nog helemaal niet dood.”
Vrijwillige palliatieve thuiszorg biedt uitkomst als mensen niet naar een verpleeghuis of hospice willen. Deze dochter woont tijdelijk bij haar moeder om goed voor haar te zorgen. Ze houdt het vol dankzij inzet van vrijwilligers. “Ik vind tehuizen echt gruwelijke oorden.”
De laatste levensfase kan eenzaam aanvoelen. Het is een belangrijke reden waarom mensen vrijwilligerszorg aanvragen. Meestal ontstaat een betekenisvolle relatie tussen een cliënt en de vrijwilliger. “Alsof we al twintig jaar vriendinnen zijn.”
Het duurt soms lang voordat mensen de zorg van vrijwilligers inroepen. Mantelzorgers hebben dan al een zware periode achter de rug. Zoals in dit verhaal. Een echtgenoot raakt helemaal overbelast. Totdat er hulp komt. “Hij heeft haar hand vastgehouden.”
Als vrijwilliger in de palliatieve thuiszorg ben je vaak alleen. Je maakt ook zelf een inschatting wanneer je beroepsmatige hulp inschakelt. Dat is verantwoordelijk werk. “Toen dacht ik: nou, dan ga ik gewoon de buurtzorg inroepen. Weet je, dan moet je besluiten nemen.”
Een cliënt houdt thuis zo lang mogelijk regie. Als vrijwilliger probeer je goed aan te sluiten op de wensen. Maar niet tegen elke prijs, vertelt deze vrijwilliger. “Ik denk: dit is mijn grens, zij bepaalt niet alles. Dus dat is ook moeilijk, hoe je daartoe moet verhouden.”