Een dierbare ligt in bed en is bezig met een innerlijk gevecht. Sterven kost vaak tijd. Voor familieleden kan het lang duren. Ze hangen soms boven het bed om te kijken hoe het gaat. Vrijwilligers moeten helaas weleens ingrijpen. “Ik leg dan uit dat het soms bedreigend is.”
Stel, je bent vrijwilliger en ineens vertelt de gast je een geheim. Een groot familiegeheim. Wat doe je dan? Het overkomt deze vrijwilliger. “Ja, dat zijn momenten waarop je even moet slikken. Er worden je toch wel dingen toevertrouwd.”
Dwingen is nooit prettig. Maar soms denk je als vrijwilliger de juiste keuze te kunnen maken voor een cliënt. Bijvoorbeeld door te wijzen op gezonde voeding. In dit verhaal vertelt de vrijwilliger – heel eerlijk - dat ze eigenlijk veel beter had moeten luisteren.
Als je in een hospice overlijdt, word je gewassen door een vrijwilliger. Die zorgt dat je er mooi bij ligt. In dit verhaal loopt het iets anders. Het jurkje en de blouse voor in de kist tonen veel te bloot, vindt de vrijwilliger. “En ik denk: dat kán niet.”
De ene familie is de andere niet. Dat merk je ook aan de rand van een sterfbed. Een vrijwilliger vertelt hoe een man er al vrij snel genoeg van had. Hij zei over de behandeling van zijn vrouw: “Het moet niet te lang duren. Ik heb er genoeg van.”
Zorg ontvangen is soms moeilijk. Deze vrijwilliger ziet hoe een vader van twee jonge kinderen zijn ziekte ontkent. De omgang met vrijwilligers verloopt lastig. Maar ook in het hospice zijn er grenzen. “Je zou wensen dat die man ergens zijn emoties kwijt kon.”
Je wilt toch een beetje afstand houden. Dat het niet té persoonlijk wordt. En dan zie je opeens je vriendin liggen, in het hospice waar jij vrijwilliger bent. Dat contact wordt heel intens. “Ze keek mij ook aan en zei dat het goed was dat ik bleef.”
Als het overlijden nadert, nemen vrijwilligers van het hospice soms al afscheid van de gast en de naasten. Dit keer is de vrijwilliger iets te vroeg. De dochter van de stervende weet namelijk nog niet dat het al zover is. Ze schrikt enorm.
Vrijwilligers zijn bepalend voor de sfeer in het hospice. Het maakt nogal uit of iemand een warme en vriendelijke persoonlijkheid heeft of juist stug overkomt. De familie houdt vrijwilligers ook goed in de gaten. “Het is gewoon een blik, een manier, de intonatie die dan het verschil maakt.”
Een hospice kent vele rituelen. Zoals het wassen van een overledene, samen met de familie. Maar ook het lezen van een versje. Daarna gaat de kist in de lijkwagen. “De vrijwilligers van het hospice lopen achter de auto mee. Is dat niet waardig?”